Kinezyterapia

Metody kinezyterapeutyczne

Poizometryczna Relaksacja Mięśni

Poizometryczna Relaksacja Mięśni (PIR) jest jedną z technik tzw. energizacji mięśni (zbiór metod wykorzystujących wysiłek fizyczny pacjenta na różne sposoby, w celu likwidowania zaburzeń w obrębie tkanek miękkich), wykorzystywana do likwidacji nadmiernego napięcia mięśni. Opiera się na fizjologicznych mechanizmach, jakie zachodzą w mięśniu podczas pracy. PIR wykorzystuje fazy wdechu i wydechu do zwiększenia i zmniejszenia napięcia mięśniowego, w czasie, którego następuje rozciągnięcie mięśnia. Poizometryczna Relaksacja Mięśni PIR działa na dwa sposoby: po pierwsze rozluźnia mięsień rozciągany jeszcze przed jego rozciągnięciem i rozluźnia też mięsień antagonistyczny w stosunku do niego-jest to tzw. zjawisko antagonistycznego hamowania.

PIR składa się jakby z trzech części:

• Izometryczne napięcie mięśnia, który chcemy rozciągnąć trwające ok. 10s.
• Zaraz po napięciu rozluźniamy mięsień na ok. 10s.
• Podczas rozluźnienia rozciągamy mięsień delikatnie powiększając zakres ruchu, który mieliśmy do tej pory o to, co powstało w trakcie rozluźnienia.

Czynności te można powtarzać kilkakrotnie za każdym razem zwiększając zakres ruchu. Dodatkowo wykorzystuje się ruch gałek ocznych.

Mięśniowo - powięziowe rozluźnianie

Jest to metoda, w której pacjent jest całkowicie pasywny i nie wykonuje żadnych czynności.

Restrykcje w obrębie powięzi mogą powodować powstawanie nieprawidłowych napięć, które pociągają struktury kostne w nieprawidłowych kierunkach, doprowadzając do kompresji w stawach, powodując ból i dysfunkcję.

Struktury nerwowe i naczynia krwionośne mogą być uciskane zaburzając ich funkcję. Skrócenie struktur mięśniowo-powięziowych powoduje ograniczenie długości redukując siłę, możliwości kurczenia i wytrzymałość.

Przedstawiona metoda polega na likwidowaniu restrykcji wykorzystując tzw. fenomen rozluźniania.

Techniki Aktywnego Rozluźniania (ATR)

Technika polega na utrzymaniu stałego nacisku lub zablokowaniu tkanek, podczas gdy jednocześnie wykonywane jest rozciąganie tkanki. Istnieją trzy typy technik aktywnego rozluźniania:

Pasywna: terapeuta utrzymuje nacisk na tkankę i sam porusza częścią ciała, którą ma rozluźnić. Forma ta jest bardzo relaksująca i powoduje duże rozluźnienie.

Aktywna: terapeuta aplikuje nacisk a pacjent wykonuje ruch ciała w kierunku rozciągania. Jest ona bardziej intensywna, ale czasami lepiej tolerowana przez pacjenta szczególnie w bólu (samokontrola ruchu). Można ją połączyć z oporowaniem ruchu lub technikami energizacji mięśni.

W pozycji obciążenia stawu: jest bardzo efektywna w przywracaniu pełnej funkcji tkanek np. u sportowców. Powinna być wykonywana na końcu procesu leczenia.

PNF

PNF jako koncepcja powstała w 1946 r. w Kalifornii dzięki współpracy neurofizjologa – dr Hermana Kabata i fizjoterapeutki – Maggie Knott.. Jest przykładem neurofizjologicznego kompleksowego systemu oddziaływania terapeutycznego opartego na najnowszych osiągnięciach nauk medycznych, którego istotę zawarto w nazwie: proprioceptywne (dotyczące receptorów ciała) nerwowo-mięśniowe torowanie (ułatwianie, facilitowanie) ruchu.

Opierając się na budowie anatomicznej człowieka PNF proponuje ruchy naturalne, przebiegające trójpłaszczyznowo, zbliżone do aktywności dnia codziennego. Ruchy te prowadzone są wzdłuż skośnych ( diagonalnych ) – osi ruchu, które ze względu na swój przebieg stwarzają możliwość zaktywizowania największej ilości mięśni należących do tego samego łańcucha mięśniowego. Zgodnie ze skośnym przebiegiem większości mięśni szkieletowych za najważniejszą komponentę ruchu uważana jest rotacja. Warunkuje ona siłę i koordynację wykonywanego ruchu.

Według filozofii PNF, proponowana pacjentowi terapia ma być bezbolesna i funkcjonalna, to znaczy zgodna z potrzebami ruchowymi zgłaszanymi przez chorego i wzorowana na naturalnych ruchach zdrowego człowieka. Ostatnie lata jeszcze silniej zaakcentowały ten aspekt terapii – praca nad funkcją to nie tylko ustalenia poczynione między pacjentem i terapeutą, to przede wszystkim dążenie do uzyskania w terapii sytuacji zadaniowej, w której chory może w bezpieczny sposób podjąć próbę odtworzenia funkcji. Oznacza to analizę ruchu pacjenta w odniesieniu do jego prawidłowego fizjologicznego przebiegu oraz włączenie do procesu usprawniania elementów treningu samoobsługi z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku i sytuacji zadaniowych, które pacjent zgłosił jako trudne bądź niemożliwe do wykonania.

Zgodnie z koncepcją PNF badanie i terapia stanowią integralną całość i wzajemnie się implikują. Terapeuta poszukuje przyczyn problemów zgłaszanych przez pacjenta, jednak w realizacji celów wyznaczonych w terapii opiera się przede wszystkim na potencjale nie uszkodzonych bądź najsprawniejszych jego sfer ruchowych ( najsilniejszych, bezbolesnych, o największym zakresie ruchu ) i wykorzystuje je do pozyskiwania aktywności motorycznej w słabszych lub uszkodzonych obszarach narządu ruchu w oparciu o mechanizm irradiacji czyli przeniesienia pobudzenia. Takie planowanie terapii wymaga znajomości anatomii funkcjonalnej ciała ludzkiego oraz zasad biomechaniki i fizjologii skurczu mięśniowego.

Uwzględnienie podczas planowania terapii potrzeb ruchowych i problemów zgłaszanych przez chorego przynosi wiele korzyści i czyni z PNF metodę przyjazną dla pacjenta:

• pozytywne rozpoczęcie terapii (z dala od faktycznego miejsca dysfunkcji) buduje w chorym, pomimo świadomości uszkodzenia, wiarę we własne siły i powodzenie ćwiczeń, stymulując do mobilizacji rezerw tkwiących w jego organizmie bez obawy o wystąpienie bólu,
• jasno określone, osiągalne cele wpływają na pełną świadomość pacjenta podczas zabiegu,
• PNF znajduje funkcjonalne rozwiązania dla problemów ruchowych dnia codziennego pacjenta,
• wyjaśniając zasady wykonywania poszczególnych aktywności, chroni pacjenta przed samoistną, patologiczną kompensacją,
• uczy zmian pozycji oraz ruchów globalnych (np. poruszania się w obrębie łóżka, przesiadania się z wózka na toaletę), jakie wszyscy wykonujemy w życiu codziennym,
• ze względu na sumowanie się podczas terapii wielu bodźców odbieranych przez pacjenta stanowi silną stymulację polisensoryczną (w ćwiczeniach aktywizowany jest wzrok, słuch, receptory dotyku, równowagi, czucia głębokiego i wiele innych).

PNF wiele uwagi poświęca także kontroli motorycznej pacjenta, czyli interakcjom między stabilnością i mobilnością jego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem pracy ekscentrycznej mięśni w warunkach grawitacji.

Ze względu na szerokie możliwości oddziaływania koncepcja PNF przestała być utożsamiana ze sposobem pracy przeznaczonym wyłącznie dla pacjentów neurologicznych.

Z powodzeniem stosuje się ją również w ortopedii, pediatrii, chorobach nerwowo-mięśniowych, wadach postawy czy skoliozach.

Metoda Briana Mulligana / Mulligan Concept

Jest to specjalistyczna metoda diagnostyczno - terapeutyczną ciągle rozwijająca się wraz z postępem medycyny i rozwojem badań naukowych. Brian Mulligan opracował, a następnie opublikował zasady stosowania takich technik jak "NAG", "SNAG", "odwrotne NAG" oraz mobilizacje połączone ruchem /tzw. techniki "MWM"/ i wiele innych. Są to techniki działające bezpośrednio na stawy, a pośrednio na układ nerwowo-mięśniowy. Metoda ta, jako oryginalna sama w sobie, ma niektóre wspólne elementy z technikami wg Kaltenborna, Maitlanda oraz Positional Release Techniques. Brian Mulligan jest nowozelandzkim fizjoterapeutą, który w latach 90-tych przedstawił nową koncepcję diagnostyczno-terapeutyczną mobilizacji stawowej połączonej z ruchem. Nowatorskie podejście jego konceptu polega m.in. na połączeniu ruchu biernego wykonywanego przez terapeutę i ruchu czynnego wykonywanego przez pacjenta. Mulligan uważa m.in, że zmiany w obrębie segmentu ruchowego (w tym stawów międzywyrostkowych) mogą powodować ograniczenia ruchu i ból w czasie jego wykonywania. Zaburzenia w mechanice poszczególnych elementów segmentu ruchowego mogą wpływać na siebie wzajemnie, ale ich analiza powinna odbywać się wieloaspektowo w odniesieniu do całego narządu ruchu, a także innych układów .

Koncepcja Mulligana zakłada

• Całkowitą bezbolesność podczas stosowania technik mobilizacyjnych,
• funkcjonalne obciążenie powierzchni stawowych siłą grawitacji,
• ączenie ruchu biernego, mobilizacyjnego w płaszczyźnie powierzchni stawowych z czynnym ruchem kątowym w tym samym stawie,
• stosowanie docisku na końcu zakresu bezbolesnego ruchu,
• wykonanie odpowiedniej liczby powtórzeń wyżej wymienionej procedury terapeutycznej,
• polecenie "zadania domowego" dla pacjenta, polegającego na wykonywaniu indywidualnie dobranych specjalistycznych ćwiczeń.

Techniki terapeutyczne połączone z ruchem dają możliwość stosowania ich u pacjentów przebywających na oddziałach szpitalnych jak i leczonych w trybie ambulatoryjnym. Wyposażają pacjenta w niezbędne informacje dotyczące postępowania w okresie zaostrzenia choroby, wykonywania czynności dnia codziennego w sposób nieprowokujący wystąpienie objawów. Przygotowują do profilaktyki nawrotów choroby oraz przejęcia przez pacjenta części odpowiedzialności za proces leczenia.

Atutem koncepcji Mulligana jest bezbolesność wykonywania terapii, co zapewnia komfort i bezpieczeństwo zarówno pacjenta jak i terapeuty oraz stosowanie pozycji obciążenia ciężarem ciała bez uzyskiwania chwilowego odciążenia, które zwykle łagodzi objawy i występuje w innych metodach manualnych. Pacjent nie jest biernie poddawany terapii, lecz aktywnie w niej uczestniczy.

W porównaniu do konwencjonalnych technik terapeutycznych mobilizacje połączone z ruchem /techniki MWM, NAG i SNAG i wiele innych/ są oryginalne i jedyne w swoim rodzaju dlatego, że są połączeniem technik ślizgowych z przedłużoną fazą docisku pod koniec zakresu ruchu, podczas gdy pacjent wykonuje ruch w kierunku bolesnego sektora. /Mulligan 1999/.

Metoda Cyriax'a.

Medycyna Ortopedyczna wg Cyriax'a jest systemem diagnostyczno-terapeutycznym nakierowanym na pacjenta z dolegliwościami układu ruchu. Dzięki precyzyjnej diagnostyce i propozycji leczenia  wyznacza klinicznie potwierdzone sposoby leczenia. Metoda jest niezwykła w swojej prostocie, gdyż badając minimum, uzyskujemy maksimum informacji. Wykonując niewiele, otrzymujemy maksymalne efekty.

Sama filozofia obecna jest w wielu metodach, gdyż Cyriax był nauczycielem sławnych terapeutów takich jak: McKenzie, Kaltenborn, Mailtland. Sam James H. Cyriax (1904-1985) uznawany jest za Ojca Medycyny Ortopedycznej.

Głównym założeniem metody wg Cyriax’a jest leczenie tak zwanego wzorca klinicznego. Poprzez bardzo szczegółowy wywiad oraz badanie funkcjonalne otrzymujemy globalną informację na temat badanego pacjenta. Metoda oferuje bezpośrednie, lokalne, sprawne i ekonomicznie korzystne leczenie dla wszystkich obrazów klinicznych.

Informacje zaczerpnięte ze strony oraz więcej na temat metody: www.cyriax.pl

Taping medyczny – Kinesiology taping

Mięśnie nie są tylko atrybutem służącym do przemieszczania się, ale mają także wpływ na krążenie krwi i limfy oraz temperaturę ciała. Jeżeli praca mięśni jest nieprawidłowa, może to skutkować szeroką gamą objawów. Rozwijając metodę, wynaleziono kilka rodzajów elastycznych plastrów dla wspomagania mięśni bez ograniczania ich ruchomości. Stosując plaster na zmienione chorobowo mięśnie, aktywuje się jednocześnie naturalny proces regeneracji organizmu zmniejszając ból, obrzęk a jednocześnie przywracając utracone funkcje. Dzięki temu stwarzamy optymalne warunki do regeneracji uszkodzonego obszaru.

Plastry stosowane w tej metodzie mają rozciągliwość i grubość zbliżoną do skóry człowieka. Są hypoalergiczne, przepuszczalne dla wody i powietrza, dzięki czemu mogą być noszone przez kilka dni. Plaster naklejony na skórę delikatnie unosi ją zmniejszając ciśnienie zwiększone przez obrzęk a tym samym zmniejszając podrażnienie struktur. Zwiększa się przestrzeń w tkance podskórnej, gdzie ulokowane są wszystkie rodzaje receptorów, naczynia krwionośne oraz limfatyczne. Podwyższone ciśnienie utrudnia krążenie krwi i ogranicza sprawny przepływ limfy, co skutkuje zwiększonym uciskiem na receptory wywołując ból. Wcześniej wspomniany efekt podnoszenia skóry daje szybką ulgę, znosząc ucisk na receptory bólowe i przywracając prawidłowe krążenie krwi i limfy.

Plaster wpływa także pośrednio na powięź mięśnia usprawniając jego pracę. W przypadku mięśni nadmiernie napiętych powoduje ich rozluźnienie, co skutkuje przywróceniem pełnego zakresu ruchu. Naklejony na mięśnie osłabione wspomaga ich efektywną pracę.

Taping Medyczny jest nie tylko uzupełnieniem manualnego drenażu limfatycznego, ale także terapii manualnej i innych zabiegów.

Efekty stosowania Tapingu Medycznego:

• poprawia funkcjonowanie mięśni regulując ich napięcie
• usuwa obrzęki spowodowane zaburzonym krążeniem krwi i limfy
• łagodzi ból
• wspomaga działanie stawów: – stymuluje proprioreceptory – koryguje kierunki ruchów nieprawidłowych – zwiększa stabilność

Gama zastosowania plastrów jest bardzo szeroka: wspomniane wcześniej leczenie urazu, redukowanie zapalenia czy gromadzonego się płynu (wysięki, ale także krwiaki), korygowanie postawy ciała, objawy przeciążeń (łokieć tenisisty, golfisty). Możliwe jest także stosowanie plastrów na ból głowy.

Wskazania:

• stymulacja mięśni osłabionych
• rozluźnienie mięśni nadmiernie napiętych
• zapobieganie nadmiernym rozciągnięciom
• ochrona stawów
• działanie przeciwbólowe
• redukcja zapalenia
• zmniejszenie obrzęków limfatycznych
• zwiększanie lub ograniczanie ROM
• stymulacja proprioreceptorów
• korekcja postawy ciała
• koryguje ustawienie powięzi

Metoda Mc Kenzie

Metoda McKenziego powstała dzięki doświadczeniom nowozelandzkiego fizjoterapeuty Robina McKenzie w latach pięćdziesiątych. Zainteresował się on szczególnie leczeniem bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa i doskonalił swój system przez lata pracy z tysiącami pacjentów cierpiących na ostre bóle kręgosłupa i pokrewne symptomy. Odkrył on, że pacjenci z pewnymi określonymi objawami odczuwają natychmiastową ulgę po wykonaniu serii specyficznych ruchów, a w niektórych przypadkach również po przyjęciu odpowiednich pozycji ciała.

Wartość diagnostyczna metody opartej na znajomości wzorców objawów bólowych oraz analizie zachowania się dolegliwości w wywiadzie oraz badaniu przedmiotowym została w pełni potwierdzona, szczególnie w ostatnich latach, licznymi badaniami naukowymi.

Poprawnie przeprowadzone badanie pacjenta pozwala zakwalifikować objawy do jednego z kilku zespołów klinicznych, wchodzących w skład ustalonego systemu klasyfikacji bólów kręgosłupa. Dla każdej diagnozy zaleca się terapię nakierowaną na eliminację przyczyn obecnych dolegliwości oraz zapobieganie ich nawrotom.

Istotą metody McKenziego jest to, że oferuje ona wielu pacjentom system samodzielnego radzenia sobie z bólem i zwraca szczególną uwagę na świadomy udział pacjenta w proces leczenia i jego edukację dotyczącą właściwych dla kręgosłupa wzorców ruchowych w czynnościach życia codziennego oraz właściwą organizację stanowiska pracy.

Metoda Spine Cor

Jest to metoda leczenie bocznych skrzywień kręgosłupa - skolioz. Główną zaletą metody jest, że wykorzystuje ona lekki elastyczny gorset zbudowany głównie z taśm, które w łatwy sposób można ukryć pod ubraniem. Są one dostosowywane do indywidualnych potrzeb ruchowych dziecka i pozwalają na ich ciągłe dopasowywanie do stale rozwijającego się ciała.

Trzon metody stanowią ćwiczenia dobrane przez fizjoterapeutę pod kątem dokładnie zdiagnozowanej i zaklasyfikowanej przez lekarza skoliozy. Po przeprowadzeniu przez terapeutę kilkustopniowego szkolenia ćwiczenia prowadzone są samodzielnie w domu. Co pewien czas wymagane jest spotkanie z rehabilitantem w celu weryfikacji poprawności wykonywanych ćwiczeń i sprawdzenia stanu gorsetu.

Metoda Castillo Moralesa

Terapia jest doskonałym uzupełnieniem rehabilitacji ogólnej, wspierającym działania fizjoterapeuty i logopedy. Przeznaczona jest zarówno dla osób dorosłych i dzieci obciążonych zespołem zaburzeń towarzyszącym schorzeniom o podłożu neurologicznym, genetycznym czy opóźnieniu rozwoju sensomotorycznego.

Dzieli się na części:

* Ustno- twarzową terapię regulacyjną, która jest wskazana dla osób z poniżej wymienionymi trudnościami

- zaburzenia połykania (dysfagia),

-ślinienie,

-niedomykanie jamy ustnej,

- szczękościsk, zgrzytanie zębami,

-asymetria twarzy,

-nieprawidłowe przyjmowanie pokarmów- ssanie, pobieranie pokarmu z łyżki, picie, gryzienie,

-nieprawidłowa praca narządów w obrębie ustno-twarzowym wynikająca z osłabionej lub niewłaściwej pracy mięśni (np. wypadanie języka, słaba praca warg, policzków i in.) albo zaburzeń sensorycznych (np. czucia smaku, treści pokarmowej, niepołykanej śliny)

-nieprawidłowe stymulacje i kompensacje- np. drażnienie okolicy jamy ustnej, parskanie, uderzanie się w głowę,

-zniesiona lub niewłaściwa mimika twarzy,

-wspomagająco w wadach wymowy i opóźnionym rozwoju mowy

* Neuromotoryczną terapię rozwojową- terapeuta wspiera dzieci w osiąganiu kolejnych etapów tj. przewracanie się na brzuch, raczkowanie, siadanie, wstawanie. Adresowana jest do dzieci z opóźnieniem w rozwoju sensomotorycznym, obniżonym lub nieprawidłowym napięciu mięśniowym.

Dodatkowo terapia według metody Castillo Moralesa wpływa na:

- zaburzenia czucia ciała i nieprawidłowy odbiór bodźców sensomotorycznych,

- nieprawidłowe napięcie mięśniowe,

-nieprawidłowy oddech,

- stany pobudzenia, niepokoju,

-nadwrażliwość na bodźce- nietolerancję dotykową w zakresie twarzy i ciała.

Więcej na temat terapii

http://castillomorales.pl/?stowarzyszenie,19&PHPSESSID=045d997aa406771b8c141eafb045b909